مبانی نظری تحقیق و پیشینه تحقیق تعاریف و مدلهای استراتژی مدیریت دانش (فصل دوم پایان نامه)

توضیحات :

مبانی نظری تحقیق و پیشینه تحقیق تعاریف و مدلهای استراتژی مدیریت دانش (فصل دوم پایان نامه) در 80 صفحه در قالب Word قابل ویرایش.

بخشی از متن :

2-1- مقدمه

دانش به عنوان یک منبع مهم مزیت رقابتی و ایجاد ارزش (King & Zeithalm, 2003)، عنصری ضروری برای توسعه شایستگی‌های کلیدی و به طور کلی عاملی تعیین‌کننده برای شرکت‌ها با آمال جهانی شناخته شده است. علاوه بر این، دانشی را که شرکت‌ها با آن آشنا می­شوند، منبعی پویا است که نیازمند مدیریت دقیق می‌باشد. بدیهی است، مادامی که سازمان‌ها در زمینه ارزیابی دارایی­های دانشی خود، پیمایشی انجام ندهند، مدیریت دانش، بهبود عملکرد و توسعه سازمانی را تصدیق نخواهد نمود (Longbottom & Chourides, 2009). جریانات اقتصادی به واسطه‌ی افزایش رقابت‌های تجاری، تمایلات سازمان‌ها، همگونی و تقارب محصولات و خدمات و توسعه وسیع تکنولوژی، تخصصی شده است (, 1998 Davenport & Prusak). ریسک و عدم اطمینان ذاتی در چنین محیط پویایی، اهمیت مدیریت دانش سازمانی را افزایش داده است. شواهد نظری و تجربی گوناگون، مدیریت دانش را به عنوان یک منبع کلیدی برای به دست آوردن مزیت رقابتی و در پی آن هدایت به سوی موفقیت سازمانی، به اثبات رسانیده است. این فصل از پژوهش به بیان مفاهیم اصلی و پیشینه پژوهش در ارتباط با مدیریت دانش مخصوصا مدلهای استراتژی مدیریت دانش خواهد پرداخت تا بدین وسیله بتوان در فصول آتی، با استفاده از این مفاهیم، روش پژوهش مناسب و شاخصهای اندازه­گیری مناسب را انتخاب کرد.

2-2- سازمان‌های یادگیرنده و دانشی

طی ١٠ سال گذشته، عوامل اقتصادی، اجتماعی و فناوری متعدد به طور فزاینده­ای تشدید و موجب تغییر کلی محیط کار شده­اند. این تغییرات چنان سریع اتفاق افتاده و رقابت نیز چنان زیاد شده است که سازمان‌های دایناسوری عظیم با مغزهای کوچک رشد یافته در قرن بیستم، نمی­توانند در دنیای جدید قرن بیست ویکم داوم بیاورند­. هریسون اون (1991) در کتاب خود با عنوان "ببرسواری: انجام کسب و کار در دنیای در حال تحول" می­نویسد: "زمانی وظیفه­ی اصلی کسب وکار، سودآوری و تولید محصول بود. اکنون وظیفه­ی اصلی کسب و کار تبدیل شدن به سازمان یادگیرنده­ی اثربخش از تغییرات رخ داده است (Owen, 1991). این بدان معنی نیست که سود و محصول، دیگر مهم نیست بلکه بدین معناست که بدون یادگیری مستمر دستیابی به آن‌ها ناممکن خواهد بود". به طور خلاصه، تغییرات عوامل خارجی مستلزم انطباق یا انقراض سازمانی هستند و تنها شرکت‌هایی که بتوانند خود را به نیروی محرکه­ی هوشمندتر

و کارآمدتر در برابر تغییرات، تبدیل کنند، در هزاره­ی نوین موفق خواهند بود. همان طور که یکی از پیشگامان سازمان‌های یادگیرنده به نام رجینالد ریوانز[1] (١٩٨2) اشاره می‌کند: "یادگیری در درون سازمان باید مساوی یا بیشتر از تغییر خارج از سازمان باشد، در غیر این صورت سازمان میمیرد" (Revans, 1982). در نتیجه، سازمان‌هایی که سریع­تر یاد می­گیرند، با سرعت بیشتری خود را با شرایط محیطی تطبیق داده و مزیت­های استراتژیک چشمگیری را در دنیای کسب و کار به دست می­آورند. سازمان یادگیرنده­ی نوین قادر است که نبوغ جمعی افراد خود را در سطوح فردی، گروهی و سازمانی پرورش دهد. این قابلیت که با شرایط سازمانی، فناوری، مدیریت دانش و توانمندسازی افراد عجین می­شود، سازمان‌ها را قادر میسازد تا از تبعات منفی رقابت به دور باشند. هشت عامل مهمی که دنیای کسب و کار را تغییر داده و یادگیری سازمانی گسترده را در قرن بیست و یکم اجتناب ناپذیر خواهند نمود، به شرح زیر هستند

١. جهانی سازی و اقتصاد جهانی

2. فناوری

3. تحول اساسی دنیای کار

4. نفوذ فزاینده‌ی مشتری

5. پیدایش دانش و یادگیری به عنوان دارایی­های عمده­ی سازمانی

6. تغییر نقش‌ها و انتظارات کارکنان

7. تنوع و تحرک نیروی کار

8. تغییر و آشوب‌های در حال گسترش

این ضرورت­ها باعت شد تا در اوایل دهه­ی ١٩٩٠، تعدادی از سازمان‌ها فرایند تبدیل شدن به سازمان یادگیرنده را آغاز کنند. شرکت­هایی چون کورنینگ، فدرال اکسپرس، فورد، جنرال الکتریک، موتورولا و پسیفیک بل در آمریکا، شرکت­های آ.ب.ب، رور و شیرنس استیل در اروپا و شرکت‌های سامسونگ و هواپیمایی سنگاپور در آسیا را می­توان جزو اولین پیشگامان موفق این دهه نامید. این شرکت­ها دریافتند که گسترش همکاری، یادگیری­های سازمانی وسیع و بهبود خدمات و محصولات ناشی از آن بهترین راه حفظ بقا و موفقیت است. چراکه انتظارات و انتخاب­های مشتریان شرکت­ها

را مجبور می­کند تا به طور مستمر راه­های جلب رضایت مشتری را یاد بگیرند و تغییرات سریع و مداوم در مهارت­هایی که کارکنان نیاز دارند، آن‌ها را به اجبار به سازمان‌هایی یادگیرنده مبدل خواهد کرد. سازمانی که قادر باشد تمام این

عوامل را کنترل نموده و به نحوی نظام­مند موجب هم­افزایی آن‌ها گردد، مسیر موفقیت را برای صعود به مرحله­ی بعدی زندگی سازمانی که همان یادگیری است، بپیماید. آنچه افراد و سازمان‌ها برای بقا و موفقیت باید بیاموزند چیزی جز دانش جدید و مرتبط نیست (رادینگ، 1383).

2-3- مفهوم مدیریت دانش

دانش بیش از هر منبع گرانبهایی چون منابع مالی، موقعیت بازار و یا فناوری برای سازمان‌ها اهمیت یافته است. چرا که از آن به عنوان منبع اصلی در انجام کارهای سازمان یاد می‌شود. سنت‌ها، فرهنگ، فناوری، اقدامات، تیم­ها و رویه­های سازمان همگی بر پایه­ی دانش و تخصص بنا شده­اند. دانش برای افزایش قابلیت­های کارکنان به منظور گسترش و اجرای بهبودها و ارائه خدمات باکیفیت به مشتریان لازم است (خرقانی و سلسله، 1386). دانش برای روزآمدسازی محصولات و خدمات، تغییر نظام­ها و ساختارها، و دستیابی به راه حل مشکلات، ضروری است. در اقتصاد نوین مبتنی بر دانش، افراد در تمام سطوح و انواع شرکت­ها برای گسترش دانش، به چالش کشیده خواهند شد تا مسئولیت ایده­های جدید خود را بپذیرند و تا جایی که می­توانند آن‌ها را پی­گیری کنند. وظیفه­ی رهبر همانا خلق محیطی خواهد بود که به کارکنان امکان افزایش دانش و عمل بر مبنای آن را بدهد.

دانش به طور مستمر در هر گوشه­ای ازکره­ی زمین خلق شده و هر ٢ تا ٣ سال، دو برابر می­شود. (رادینگ، 1383). توماس استیوارت[2] (1991) اذعان می­دارد که قدرت فکری در گذشته هرگز برای کسب و کار بسیار مهم نبوده است. اما امروزه، شرکت­ها بیشتر بر دانش، ثبت اختراعات، فرایند، مهارت­های مدیریتی، فناوری، اطلاعات در مورد مشتریان، عرضه­کنندگان و تجربیات پیشین خود تکیه دارند. وجود چنین دانشی در سازمان می­تواند برای ایجاد مزایای مختلفی به­کار گرفته شود. به بیان دیگر، دانش، مجموع هر چیزی است که کارکنان شرکت شما میدانند و این برای شما سلاح رقابتی در بازار را به وجود می آورد (Stewart, 1997). رابرت ریچ[3] (١٩٩١) وزیر کار سابق ایالات متحده اذعان می­دارد

که "دیگر شرکت­ها آنچنان بر محصولات تأکید نمی­کنند بلکه استراتژی­های کسب و کار آنان به طور فزاینده­ای بر دانش تخصصی تمرکز یافته است" (Shawa & Williams, 2009).

تا زمانی که شرکت تعریف خود را از دانش تعیین نکرده و نوع دانشی که از نظر سازمانی اهمیت دارد، شناسایی ننموده است، قادر به مدیریت دانش عملیاتی خود نخواهد بود. پر واضح است که همه­ی دانش­ها ارزش یکسانی ندارند. شکل زیر سلسله مراتب یا پیوستار دانش را نشان می‌دهد. در سطوح بالاتر سلسله مراتب دانش، پهنا، ژرفا، معنا، مفهوم و ارزش آن افزایش می­یابد.

[1]. Reginald Revans.

[2]. Thomas Stewart.

[3]. Robert Reich.

فهرست مطالب :

فصل دوم بررسی مفاهیم و پیشینه پژوهش.... 9

2-1- مقدمه. 10

2-2- سازمان‌های یادگیرنده و دانشی.. 10

2-3- مفهوم مدیریت دانش.... 12

2-4- الگوهای چهارگانه ایجاد دانش در هنگام تغییرات پروژه های سازمانی.. 15

ذخیره دانش.... 17

تحلیل و داده کاوی.. 17

انتقال و توزیع دانش.... 18

بکارگیری و رواسازی دانش.... 19

ارزیابی عملکرد مدیریت دانش.... 19

2-5- مفهوم سازی پیاده سازی مدیریت دانش.... 21

2-6- مبانی تئوریک مدیریت دانش.... 25

دانش چیست؟ 25

داده 26

اطلاعات.. 27

دانش.... 28

روابط داده، اطلاعات و دانش.... 29

عناصر دانش.... 29

تجربه. 30

پیچیدگی.. 30

قضاوت و داوری.. 30

ارزش‌ها و باورها 31

2-7- ویژگیهای دانش.... 31

2-8- انواع دانش.... 34

2-8-1- انواع دانش از نظر نوناکا 34

2-8-2- انواع دانش از نظر جورنا 35

2-8-3- انواع دانش از نظر ماشلوپ.. 36

2-8-4- طبقه بندی بلاکلر از دانش.... 37

2-8-5- طبقه بندی لیدنر و علوی از دانش.... 37

2-9- عوامل کلیدی موفقیت در پیاده‌سازی مدیریت دانش.... 38

2-10- ارزیابی عملکرد مدیریت دانش.... 43

2-11- بررسی پیشینه پژوهش مدلهای استراتژیک مدیریت دانش.... 45

2-11-1- گروه‌بندی دانش بر مبنای استراتژی دانش.... 48

2-11-2- مدل کلی ساختار نظام‌های مدیریت دانش.... 48

2-11-3- مدل استراتژی مدیریت دانش میلتون.. 50

2-11-4- مدل استراتژی مدیریت دانش بنیادی در سازمان.. 52

2-11-5- مدل راهبردی مدیریت دانش.... 54

2-11-6- مدل استراتژی زنجیره‌دانش.... 56

2-11-7- مدل استراتژی چهار حلقه‌ای مدیریت دانش.... 58

2-11-8- مدل استراتژی چند عاملی توسعه نظام‌های مدیریت دانش.... 59

2-11-9- مدل استراتژی چرخه حیات دانش.... 60

2-11-10- مدل استراتژی مدیریت دانش SECI. 64

2-11-11- استراتژی مدیریت دانش کدگذاری و شخصی سازی (Hansen et al, 1999) 67